Zegswijze: ‘Ergens geen been in zien’

Categorieën Zegswijze

‘Ik zie er geen been in’, hoorde ik laatst iemand in de gangen van het Erasmusgebouw zeggen. ‘Nee, luister nou, ik doe het graag’, ging het gesprek verder, ‘jij pakt nooit een vinger maar altijd de hele hand’. Kortom, een heel gesprek waarbij er met genoeg ledematen werd gesmeten om mijn aandacht te trekken. Het klonk mij in ieder geval niet bekend in de oren. ‘Ik zie er geen been in’… Wat een aparte uitspraak. Ik noteerde het in mijn ‘gekke-uitsprakenboekje’ en zocht het op.

In de zegswijze ‘ik zie er geen been in’ vind ik het ‘been’ een vreemd object. Waar komt dat been vandaan? De vraag luidt:

”Wat betekent de zegswijze ‘Ergens geen been in zien’?”

Oorsprong

beenHet meest opvallendste deel van de zegswijze is het woord ”been”. Dit gecombineerd met de rest, roept toch wat vragen op. Wanneer zie je nou ergens een been in? Misschien tijdens het kijken naar een abstract schilderij, maar in een andere setting is het moeilijk voor te stellen. Maar laat ik nu het antwoord klaar hebben..

De zegswijze werd voor het eerst op schrift gevonden in een brief van PC Hooft aan Constantijn Huygens in 1631. Hij schreef echter niet ‘ergens het been niet inzien’ maar ‘een been in vinden zoude’, oftewel: ‘ergens het been niet vinden’. Het werkwoord is dus in de loop der jaren veranderd. Van Dale vond echter de betekenis van de zegswijze met het werkwoord ”zien”. :

Het been waarnaar verwezen wordt is het stuk been in een stuk vlees, oftewel het bot. Zit er weinig been in een stuk vlees, dan is het makkelijk te eten. Als er veel bot (been) inzit, dan is het een stuk moeilijker. Dus als je geen been ziet in een stuk vlees, dan kan je dat lekker (snel en makkelijk) op smikkelen.

Betekenis

Nu we weten dat een stuk vlees makkelijk te eten is als er weinig been aan zit, is de betekenis ook sneller te vinden. Het betekent namelijk dat je er geen probleem inziet, je deinst er niet voor terug, je schrikt er niet van; je maakt geen bezwaar. Wil jij nog een lekker stukje taart? ”Nou, ik zie er geen been in! Doe mij nog maar een lekker stukkie!”. Kortom, geen probleem, geen been.

Heb je nog vragen over deze zegswijze of ben je benieuwd hoe het zit met een ander spreekwoord of uitdrukking? Ik zie er geen been in om je vraag te beantwoorden en zie jouw vraag graag verschijnen op mijn mail info@spellingenzo.nl.

Liefs,

Vera

Hi! Welkom op Spellingenzo. Ik ben Vera en blog hier regelmatig over taal. Als 21-jarige studente Nederlands kom ik namelijk heel wat spellingkwesties tegen die ik met liefde hier op deze blog zal uitleggen. Heb je een vraag? Vergeet dan niet een comment achter te laten!
Liefs,
Vera

5 gedachten op & ldquo;Zegswijze: ‘Ergens geen been in zien’

  1. Ik, en met mij nog een paar bevraagden, gebruiken dit gezegde om aan te duiden dat je er niet aan gaat beginnen omdat het te moeilijk is,

    de groeten zijn vriendelijk
    chris

  2. Hallo, Vera

    Ik ken de uitdrukking wel van mijn jeugd af, en die is al meer dan een halve eeuw geleden. Misschien is het regionaal: ik ben opgegroeid in Noord-Oost-Nederland.

    Groeten,
    Romke

  3. Deze en nog veel meer andere uitdrukkingen en zegswijzen al op school geleerd in 1943! Ook de evt. bekende herkomst werd duidelijk gemaakt. Misschien een leraar die heel erg trots op de nederlandse Taal was? Ben in ieder geval blij en dankbaar voor het toen geleerde.

  4. In eerste instantie had ik dezelfde gedachte als Chris, maar bij nader inzien hebben we het dan eigenlijk over de uitdrukking “ergens geen gat in zien” als we bedoelen dat we ergens niet aan willen beginnen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *