Uitdrukking: ‘Op zwart zaad zitten’

Categorieën Uitdrukkingen
Op Zwart Zaad Zitten - Spelling & Zo

‘’Ik zit al op zwart zaad’’, hoorde ik een mevrouw bij de kassa lachend zeggen, toen ze haar boodschappen afrekende. Op zwart zaad zitten.. dacht ik. En al heb ik de uitdrukking vaak gehoord, het klinkt toch best wel gek. Waarom zou je op zwart zaad zitten? En waar komt dat vandaan? Misschien zit er wel een hele bijzondere betekenis achter… Ik ging op zoek!

‘’Op zwart zaad zitten’’ is een uitdrukking die je veel hoort: op tv, radio, om je heen. Maar soms is deze uitdrukking, binnen en buiten de context, moeilijk te begrijpen. Vandaar de volgende vraag:

Wat betekent de uitdrukking: “Op zwart zaad zitten”?

Betekenis

Als je zegt: ‘’Ik zit op zwart zaad’’, dan betekent dat dat je geen geld hebt. Dat was ‘m. Heel kort en simpel dus. Ik hoor het ook wel met de betekenis dat je een beetje krap bij kas zit. Dus in sommige gevallen betekent het niet dat er helemaal geen geld meer is – dat ligt uiteraard aan de context. Als je iemand hoort zeggen: ‘’Ik hou het eventjes bij fris in plaats van bier, ik zit al op zwart zaad’’, kan dat dus ook betekenen dat er gewoon wat minder geld is.

Oorsprong

Op Zwart Zaad Zitten - Spelling & Zo‘’Op zwart zaad zitten’’ werd in de zeventiende eeuw al gebruikt, met dezelfde betekenis. Mensen wilden dan zeggen dat ze zuinig moesten leven, of dat ze hun vermogen kwijt zijn of kwijt zullen raken. Maar waar komt dat zwarte zaad nu toch vandaan? Oorspronkelijk kwam dat van de zaadjes in de vogelkooi. Hé, hoe dan? Nou, vogels pikken als eerste de witte zaadjes uit hun voederbakje, en laten de zwarte zaadjes liggen omdat ze die minder lekker vinden. Kortom, het zwarte zaad waar de vogeltjes op zitten, is dus niks waard.

In het Groot Uitdrukkingenwoordenboek van Van Dale wordt ook wel gezegd dat met ‘zwart zaad’ werd bedoeld dat het zaad meer eetbaar was. Dat zou dan de reden zijn waardoor het zaad niks meer waard was.

Beide betekenissen komen op hetzelfde neer, al vind ik stiekem de oorsprong met de vogeltjes iets leuker. Mocht je de uitdrukking nog een keer horen, denk dan aan de gekke vogeltjes. Dat maakt de uitdrukking een stuk leuker.

Heb jij nog vragen, weetjes of opmerkingen over deze uitdrukking? Laat het me weten!

Liefs,

Vera

 

Hi! Welkom op Spellingenzo. Ik ben Vera en blog hier regelmatig over taal. Als 21-jarige studente Nederlands kom ik namelijk heel wat spellingkwesties tegen die ik met liefde hier op deze blog zal uitleggen. Heb je een vraag? Vergeet dan niet een comment achter te laten!
Liefs,
Vera

4 gedachten op & ldquo;Uitdrukking: ‘Op zwart zaad zitten’

  1. oh, nu gaat het bericht wel door.

    in Afrika weet men nog heel goed dat zaai zaad opslag belangrijk is,

    doe maar eens een google image search voor: african grain storage

    zelf vind ik de opslag in Niger erg mooi: niger grain storage

  2. Hi Vera,

    nog even dit omdat we toch op de moderatie moeten wachten:

    ik ben nu 82 en mijn opa vertelde vroeger al het verhaal van zwart zaai zaad dat verrot was en dus waardeloos.

    maar ja, met internet copy and paste, heeft ineens iedereen het over die vogelkooi en die kanarie.

    klopt niet dus.

    leuke wordpress heb je hier, veel succes er mee.

    groeten sjonnie.

  3. Zwart zaad refereeerd naar mosterdzaad. Mosterd groeit overal en is niks waard (in waarde per vierkante meter). Wie mosterd moet kweken doet het slecht als boer. (het land is niet vruchtbaar).

Laat een reactie achter op sjonnie van der kist Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *