Boekrecensie: ‘De Avonden’ van Gerard Reve

Categorieën Boeken
De Avonden - Gerard Reve - Spelling & Zo

”Het was nog donker, toen in de vroege morgen van de tweeëntwintigste december 1946 in onze stad, op de eerste verdieping van het huis Schilderskade 66, de held van deze geschiedenis, Frits van Egters, ontwaakte.” De eerste zin van een van de bekendste boeken van Nederlandse bodem. Maar waarom is het dan zo’n bijzonder boek?

De Avonden is bekend bij groot publiek als een van de beste boeken die de Nederlandse literatuur heeft. Nu is Reve ook een van de Grote Drie. Maar waarom is het zo’n goed boek, waar gaat het over én wat vinden wij ervan?

Samenvatting

De Avonden - Gerard Reve - Spelling & ZoDe Avonden is een verhaal waarin tien dagen uit het leven van Frits van Egters worden beschreven. Frits is 23 jaar en is kantoorklerk. Het verhaal begint na een nare droom van Frits. Vervolgens gaat hij eten met zijn ouders thuis en gaat op bezoek bij zijn broer Joop en zijn vrouw. Zijn broer Joop begint al een beetje kaal te worden, dat valt hem steeds weer op. Na het avondeten gaat hij naar Louis Spanjaard, een oude vriend, en praten over gezondheid en enge verhalen. Als Frits thuis komt ziet hij in dat zijn dag nogal nutteloos was geweest. Als hij wakker wordt, heeft hij weer een nare droom gehad. Maar hij gaat naar een reünie vandaag van het gymnasium dat hij niet heeft afgemaakt. Hij voelt zich een mislukkeling, gaat naar huis, droomt weer niet al te fijn – maar dat maakt hem deze keer niet uit.

Op dinsdag 24 december koopt Frits een bord en beker voor het kindje van zijn vriend Jaap Elderere, die jarig is. Eenmaal op de verjaardag praat hij over kanker, omdat Frits dat een mooie ziekte vindt. Ook praat hij over kaalheid en blindheid. Als hij naar bed gaat, heeft hij weer een nachtmerrie. De dag erna ontbijt hij met zijn ouders, en gaat hij naar de film met Louis Spanjaard en eten ze ’s avonds bij Frits. Na het avondeten gaat Frits naar een andere vriend, Walter Graafse. Hij kan bijna niet slapen en heeft weer rare dromen. De volgende ochtend maakt hij ruzie met zijn ouders en praat hij met Maurits, die ook begint te kalen. ’s Avonds gaat Frits naar Viktor, die woont bij het stel Herman en Lydia – ’s nachts heeft hij een erotische droom over Lydia.
Op vrijdag 27 december gaat Frits met Maurits naar de film, op zaterdagavond gaat Frits samen met Jaap, Joosje en Victor uit en op zondagmorgen wordt Frits wakker met een zware kater. Hij gaat nog op bezoek bij Bep Spanjaard, die Fris een knuffelkonijn geeft. Frits heeft ’s nachts weer een nachtmerrie. De dag erna gaat hij weer naar Bep Spanjaard.
Op dinsdag 31 december drinken ze thuis vruchtenwijn in plaats van echte wijn, iets wat Frits erg erg vindt en huilt erom: iets duurs was dus waardeloos. Vervolgens denkt Frits over de tijd. En zegt:

”Hij kneep in het vel van de nek, in de buik, de kuiten en de dijen. Alles is voorbij, fluisterde hij, ‘’het is overgegaan. Het jaar is er niet meer. Konijn, ik ben levend. Ik adem, en ik beweeg, dus ik leef. Is dat duidelijk? Welke beproevingen ook komen, ik leef.’’ Hij zoog de borst vol adem en stapte in bed. ‘’het is gezien’’, mompelde hij, ‘’het is niet onopgemerkt gebleven’’. Hij strekte zich uit en viel in een diepe slaap.”

Oordeel

Tja, hoe moet ik over De Avonden oordelen? Aan de hand van de samenvatting is het misschien wel te zien: ik ben er niet razend enthousiast over. Dat komt doordat er niks gebeurd is! Daar heb ik toch wat moeite mee. Het patroon in het boek is: slapen (een nachtmerrie hebben) – ontbijten, de stad in, thuis blijven, of iemand opzoeken – avondeten – iemand opzoeken – slapen. En ga zo door. Daarnaast heeft het boek een erg depressieve ondertoon: Frits is aangetrokken door de dood, het verval en kaalheid, iedereen zou ziek zijn, hij is seksueel gefrustreerd en hij vindt alles nutteloos. Kortom, niet het meest optimistische boek.

Ik kwam er daardoor ook erg moeilijk doorheen, het taalgebruik vond ik erg moeilijk, het was erg saai, ik kon het moeilijk plaatsen. Pas na een literatuurgeschiedeniscollege over De Avonden kon ik de schoonheid inzien: het boek is namelijk zo mooi, omdat het een goede weergave is van de tijd. In de tijd na de oorlog (De Avonden is na-oorlogsproza) was de nutteloosheid, het verval, het besef van de dood juist iets wat de jongeren erg bezighield. Er was niet veel, er was veel gebeurd. Het was een periode van opbouw. Dat zie je erg goed terug in De Avonden, en misschien is die weergave van de (bittere) werkelijkheid, ook wel erg gedurfd.

Dus als iemand mij mocht vragen, wat ik er van vond: ik vond De Avonden geen fijn boek, ik heb er lang over gedaan en het was saai: maar het is een boek dat de tijd van toen mooi en direct weet vast te pakken. En dat blijft bijzonder.

Liefs,

Vera

De avonden
De avonden
jubileumeditie
Score 3.6 van 5 sterren.
€46,50
Op voorraad. Voor 15:00 uur besteld, morgen in huis
Gratis verzending!
Klik om dit product op bol.com te bekijken
Hi! Welkom op Spellingenzo. Ik ben Vera en blog hier regelmatig over taal. Als 21-jarige studente Nederlands kom ik namelijk heel wat spellingkwesties tegen die ik met liefde hier op deze blog zal uitleggen. Heb je een vraag? Vergeet dan niet een comment achter te laten!
Liefs,
Vera

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *