‘Poeh, dat was op het nippertje, je schopte die bal bijna in eigen goal!’. Heb jij deze uitdrukking al eens gehoord? Ik hoor hem continu. Dat was op de nipper, dat was op het nippertje, het nippert als het ware overal. Maar wat is nou die nipper? Iemand die nipt van zijn hete kopje thee? Of is het een vervoeging van het werkwoord ‘tipt’? Kortom, wat betekent deze uitdrukking?
Je hebt deze uitdrukking vast wel eens gehoord, en waarschijnlijk zelf ook al eens gezegd. Je hebt ‘op het nippertje de bus gehaald’ of ‘op het nippertje die voldoende gescoord voor wiskunde’. Toch wel handig, deze uitdrukking. Zo weten andere dat iets net wél is gelukt. Maar wat heeft dat ‘nippertje er mee te maken?’.
”Wat betekent de uitdrukking ‘op het nippertje’?”
Oorsprong
De uitdrukking ‘op het nippertje’ is al vrij oud. Volgens het Groot Uitdrukkingenwoordenboek van Van Dale is ‘op de nipper’ de oudste vorm. Hoe de uitdrukking tot stand is gekomen, dat blijft de vraag. Er zijn namelijk verschillende mogelijkheden voor het ontstaan van de uitdrukking.
De eerste mogelijkheid is dat dat de uitdrukking verwijst naar het ”nippertje” van een schip. Het achterste gedeelte van het achterdek, waar vroeger de matrozen aan boord konden springen, werd de ‘nipper’ of het ‘nippertje’ genoemd. Vroeger waren de jongeren namelijk niet veel anders dan nu. Na een lange wilde avond uit kwam het namelijk wel eens voor dat de matrozen te laat bij het schip aankwamen. Het schip vertrok, en dan moesten de matrozen dus letterlijk, het nippertje opspringen!
Een tweede mogelijkheid is dat ‘nippertje’ een verbastering is van het woord ‘knippertje’. Dit verwijst dan naar het knipperen van de ogen. ‘Op het nippertje’ betekent dan: ‘in een kort belangrijk moment’.
Betekenis
‘Op het nippertje’ betekent ‘net op tijd’ of ‘op het laatste moment’. Ook correct is de uitspraak: ‘Op de nipper’. De matrozen waren dus ‘op het nippertje’ ‘op de nipper’. Niet figuurlijk, maar letterlijk.
Liefs,
Vera
